Her sene Vama Veche, Romanya’da düzenlenen VSLO sanat festivalinin bu sene 10. yılıydı. Citizen’ın ana ortak olduğu etkinlik için EMEA Fotoğraf Baskı Makineleri Genel Müdürü Gary Andrews, 2,5’lik uçuş sonunda Bükreş’e indi. 

Citizen, Resmi Fotoğraf Satıcısı Viste Fotografia tarafından temsil edildiğinden marka emin ellerdeydi. Kapsamlı fotoğraf rötuşlama çözümlerinin yanı sıra, elle yapılmış bir fotoğraf kabiniyle karşılaşan ziyaretçiler etkinlik boyunca bu sistemi deneme şansı yakaladılar. Buna ek olarak Citizen’ın ücretsiz Print Manager yazılımıyla elde edilen mükemmel iş akışıyla yüzlerce fotoğrafçı, piyasadaki en güvenilir fotoğraf baskı çözümlerini test edebildi.

2019 yılının VSLO’su kapanışını yaparken Gary Andrews, etkinlik hakkında daha fazla bilgi almak ve fotoğraf basmanın, etkinliğin neden önemli bir parçası olduğunu öğrenmek için Festival Direktörü Catalin Rudolf ile konuştu.

Gary Andrews:VSLO Romanya’da ne kadar süredir düzenleniyor?
Catalin Rudolf: Bu sene, 10. yılımızı doldurduk. Bu kadar uzun süre, çok hızlı geçti!
GA: Ve her sene bir hafta mı sürüyor?
CR: Daha çok dokuz veya 10 gün sürüyor. Programa Cuma günü başlıyoruz ve genellikle bir sonraki Pazar günü bitiriyoruz; iki hafta sonunu kapsıyor. Yaratıcılar için mükemmel bir tatil kaçamağı. Çok güzel plajlar, ilginç insanlar ve denenebilecek birçok ekipman var. Romanya’daki en iyi ağ kurma ve öğrenme fırsatlarından birisi.

GA: VSLO hep Vama Veche’de mi yapılıyordu?
CR: Etkinliği düzenlemeye burada başlamadık. İlk zamanlar başka bir yerde düzenliyorduk. Aslına bakarsanız, 10 sene içerisinde üç defa yer değiştirdik. Fakat aralarında en iyisi burası. Vama Veche, deniz kenarında yer alan küçük ve popüler bir köy. İstediğiniz şeyleri tek seferde yapmak için açık bir alan bulmak çok zor. Vama Veche’nin geri kalanı kulüplerden ve plaj barlarından oluşuyor. Burası bir parti şehri ve misafir ettiğimiz kişilerin hepsine yer ayarlamak zor olabiliyor.

GA: Biraz festivalden bahseder misiniz? Festivalin misyon bildirisi ve formatı nedir?
CR: Tamam, Vama Veche serbest bölge olarak değerlendirilmektedir. Bu yeni bir şey değil, Çavuşesku zamanından kalan bir isim. O dönemler, herhangi bir kurala uymadan, kendilerini özgürce ifade etmek isteyenler için serbest bir bölgeydi. İnsanlar Vama Veche’ye gelip bolca içip, çırılçıplak güneşlenebilir ve istediklerini yapabilirlermiş. Romanya’nın diğer bölgelerinde yapamadıkları şeyler, yani.
GA: Çok rahat bir yermiş. Zaten geldiğimde bohem bir hava sezmiştim.
CR: Aynen öyle. Festivalin amaçlarından biri, insanların kendilerini özgürce ifade etmeleri yönünde teşvik etmek olduğundan burayı seçtik. Ziyaretçilerimiz fotoğraf hakkında çok fazla bilgiye sahip olmasalar bile onları bunu öğrenmeleri ve kendi yaratıcı yönlerini açığa çıkarmaları konusunda teşvik ediyoruz. Bunu profesyonel yaratıcıların, mucitlerin ve öğretmelerin yönlendirdiği bir programla yapıyoruz. Bu festivalin en önemli unsurudur. Festivale gelen insanlar yaratıcılık hakkında ve özgür olmak hakkında birçok şey öğreniyorlar. Vama Veche ve festival arasındaki ilişki budur.

GA: VSLO’da geçen normal bir gün nasıl geçer, anlatabilir misiniz?
CR: Her gün sadece tek bir konuya odaklanıyoruz. Günün ilk bölümünde, her gün yaklaşık 2-3 saat süren bir teori bölümümüz var. Ardından, her gün altı saat süren uygulamalı bir bölümümüz var. Uygulamalı bölüme katılan herkes, günün sonunda eleştiri için fotoğraflarını paylaşmak zorunda. Bu bölüm de her gün gece yarısına kadar sürüyor. Organizatörler olarak bizim için en önemli şey, bu fikir alışverişine katılan fotoğrafçıların o gün çektikleri fotoğrafları gün sonunda paylaşmaları. Bu bir portföy incelemesine benziyor fakat temel fark, bunun herkes için aynı olması. Yani, açık bir forum (kelimenin tam anlamıyla öyle, çünkü açık havada geçiyor) ve bu herkese açık. Herkes, başkalarının yaptıklarına bakabiliyor ve bu da fotoğrafları üzerine yapılan eleştirilerden ders çıkarmalarını ve ayrıca diğer fotoğrafçılara yapılan eleştirilerden de bir şeyler öğrenmelerini sağlıyor. Bu format en başından beri özel bir unsurdu, en azından Romanya’da. Diğer festivalleri bilmiyorum fakat VSLO’da sabah 9’dan gece 12’ye kadar sadece fotoğraf var.

GA: Program boyunca değinilen konular neler?
CR: Festival fotoğraf, film ve müzik gibi birkaç modüle sahip. Her birisi için, aynı yapıyı ve programı yönlendirecek profesyonel becerileri şekillendirmeye çalışıyorum. Dediğim gibi ilk önce teorik ve sonra uygulamalı. Fotoğraf unsurları, festivalin %90’ını oluşturuyor; bu yüzden etkinlik için çok önemli. Her sene programı daha farklı ve çok yönlü getirmeye çalışıyorum; ancak bunlar arasında bir bağlantı olması da önemli. Örneğin bu sene, kapsamlı bir sokak fotoğrafçılığı dersi veren, İsviçre’li Jens Krauer’i çağırdık. Bu sınıf, ‘benzer’ bir basın/sokak fotoğrafçılığı dersi veren ABD’li Chris Suspect’in verdiği derslerle bağlantılıydı. Bunların ikisi ayrıca, flaşlı fotoğrafçılık dersi veren Yunan Spyros Papasyropoulos’un sunduğu dersler de alakalıydı. Bu şekilde, üç farklı bakış açısından benzer konular sunarak insanların büyük resim açısından daha fazla şey öğrenmelerini istedik. Çeşitli ülkelerden eğitmenler çağırdığımda, onların kendi fikirlerini ve bakış açılarını; eğitim, fotoğraf çekimi ve post prodüksiyon trendleri hakkında farklı fikirleri katılımcılarla paylaşmalarını istiyorum. Bu şekilde tüm katılımcılar birbirlerinden birçok şey öğreniyorlar.

GA: Her sene program konuşmacılarını nasıl seçiyorsunuz? Bu fotoğrafçıları nasıl buluyorsunuz? Diğer küresel fuarlara katılıyor musunuz?
CR: Belli bir yöntemim yok. Örneğin, iki sene önce bir belgesel fotoğrafçılığı festivali için Norveç’e gitmiştim ve sunum yapan iki kişiyle tanıştım. Ardından onları VSLO’ya davet ettim. Çoğu şeyde olduğu gibi iletişim kurmaya başladığınızda ağ kendiliğinden oluşuyor. Örneğin Yunanistan’dan Spyros Papasyropoulos’u davet ettiğimde bana şunu demişti: “Biliyor musun, ABD’den Chris Suspect benim arkadaşım, belki onun yaptıklarını görmek istersin." Benim için en önemlisi, buraya gelip konuşma yapma potansiyeline sahip kişilerle tanışmak çünkü onları daha yakından tanımak istiyorum. Bazen ‘yalnızca’ iyi bir fotoğrafçı olmak yeterli değildir; kitlenizle kaynaşabilmek de önemlidir.

GA: Bu festivali düzenleme kararını nasıl aldınız?
CR: [İç çekiyor] Bu, biraz karmaşık. Amcam, Romanya’nın ‘en ünlü’ fotoğrafçısı olarak biliniyordu ve çok küçükken onunla 10 sene yaşadım. Ondan etkilenip bir film şirketi kurdum. Film sektörü ve televizyon stüdyoları için ekipman satan bir şirketim var ve 10 seneden beri de profesyonel fotoğrafçılar için ekipman bulundurmaya başladım. Bu işe ilk başladığımda, ‘Tamam, yeteri miktarda ekipmanım var, belki öğrenciler veya profesyonel seviyede ekipmana sahip olmayan kişiler için bir şeyler yapabilirim,’ diye düşünüyordum. Ofisimde atölye eğitimleri vermeye başladım. Her hafta sonu halka açık bir gün yapıyorduk ve insanlar beni ziyaret ediyordu; kahve eşliğinde işin tekniği hakkında konuşuyor, ekipmanlarla uğraşıyorduk. Bu hızlı bir şekilde üç günlük atölyeler gibi daha büyük bir şeye dönüştü; bu da bana, konuşmacılar çağırıp uygulamalı sunumlar yapma imkanı verdi. Bu, bugün gördüğünüz VSLO’nun başlangıcıydı.
GA: Tipik bir festival ziyaretçisini tanımlar mısın?
CR: Ciddi meraklılar bir yanda, profesyoneller diğer yanda. İleri seviyede bilgiye sahip katılımcılar var. Sadece yeni başlayanlardan oluşmuyor. Yalnızca, bu yaratıcı topluluğun bir parçası olmak isteyen kişiler. Kendileri ve buraya çağırdığım fotoğrafçılar arasında bir bağ kurmak istiyorlar.

GA: Bu çok etkileyici! Bize biraz Romanya’daki fotoğrafçılık sektöründen bahseder misin? Profesyonellerin ve ciddi meraklıların sayısı artıyor mu?
CR: Bana göre fotoğraf piyasası son iki senede küçüldü. Şirket rakamlarına baktığımda sektörün daraldığını açık şekilde görebiliyorum. Ayrıca Canon, Sony ve Nikon gibi markalarla düzenli olarak görüşüyorum ve hepsi de Romanya’da bir sorun olduğunun farkında. Bu durum Avrupa’nın geri kalanında da böyle mi, bilmiyorum ancak bunun mobil görüntüleme teknolojilerinin gelişmesiyle doğrudan bağlantılı olduğunu düşünüyorum. Bununla beraber, hala eski usulde çalışmayı seven fotoğrafçılar olduğunu söyleyebilirim. Yani, bir DSLR kamerayla çalışanlardan bahsediyorum. Bunlar, baştan sona kadar bu şekilde çalışan fotoğrafçılardır; bu yaklaşımı bu seneki VSLO’da aktif şekilde teşvik ettik. Bana göre bir fotoğraf baskısı yapamıyorsanız kendinizi ‘gerçek’ bir fotoğrafçı olarak tanıtmamalısınız. Demek istediğim, bilgisayarınızdaki binlerce dijital fotoğrafla ne yapacaksınız? Bunları kim görecek? Onları bir proje yapma ve çıktıları duvarlarına asma yönünde teşvik etmek isterim. Bunları Facebook’ta paylaşmak yerine; fizikse, güzel ve somut bir sonuca sahip olmalılar.
GA: Bu kendine başına bir yetenek; bir görseli rötuşlayıp fiziksel bir ürün ortaya koymak, sadece o kareyi yakalamaktan daha fazla beceri ister. Dijital fotoğrafçılıkta post prodüksiyon bile kendi başına bir sanattır.
CR: Tabii ki de. VSLO’da her sene, baskıya ilişkin bir unsurumuz olur; buna hazırlık, baskının önemi ve basılan fotoğrafları satarak elde edilebilecek potansiyel gelirler gibi. İnsanlar bunun o kadar kolay olmadığını anlamaya başlarlar. Ellerindeki sonuçları gördükten sonra birçoğu baskıya başlayıp bunlardan para kazanır.

GA:  Romanya pazarındaki geleneksel laboratuvarlar ve kiosklar açısından baskıya ve fotoğraf rötuşlamaya duyulan ilgi ne düzeyde?
CR: Duruma göre değişiyor. Evet, tatilden dönenler genellikle fotoğraflarını bastırmak için süpermarketlere gidiyorlar. Günümüzde boya uçunmalı makinelerle elde edilen kalite gayet güzel; bunu Citizen ürünlerinde de görebiliyoruz. Daha büyük formatta baskı için birçok profesyonel fotoğrafçı ya profesyonel laboratuvar kullanıyor ya da kendi baskılarını yapmak için daha geniş formatta baskı yapan bir makineye yatırım yapıyor. Sonuçta kendisini fotoğrafçı olarak tanıtan birinin kötü bir baskısı olamaz; en başından kaliteli işler çıkarıyor olmalılar. Kağıt, baskının kalitesi ve fotoğrafın kendisi. Bu yüzden bu baskı makinelerine ihtiyaçları var ve Romanya’daki birçok kişi kendi fotoğrafını basıyor..

GA: Etkinlikte ortakların ve sponsorların önemi ne? Yani, finansal destek dışında etkinliğe ne gibi katkılar sağlıyorlar? Örneğin BMW etkinlik için size bir araba ödünç vermiş.
CR: Aslında herkes işin bir ucundan tuttu. Citizen, Canon, Olympus, Sony; burada konu para değil, etkinlik için ekipman getirmiş olmaları. Citizen’ın ekipmanları, fotoğraf basımına ilişkin önemli mesajlar vermemizde bize çok yardımcı oldu. Fotoğraf kiti sadece gösterim amaçlı değil; birçok misafir ekipmanı deneyebiliyor ve uygulamalı olarak kullanabiliyor. Tabii başka destek unsurları da var; örneğin geçen sene BMW ile bir atölye düzenlemiştim. Araba fotoğrafçılığına ilişkin bir oturum yaptım ve onlar da içeriklerini geliştirmek isteyen 12-15 blog yazarı ve vlog yapımcısı çağırdı. Başka bir artı ise, BMW’nin etkinliği tanıtabilecek geniş bir kitlesi olması. Bizim için aslında bunu yapıyorlar; bu sadece parayla ilgili değil. Fakat söylemem gerekir ki, sponsorlar etkinliğimiz için çok önemlidir. Onlar olmadan VSLO’yu yapamazdık.

GA: Her sene misafirlerinizi buraya ücretsiz davet edebilmek için destek bulmak zor oluyor mu?
CR: Bunu bazen düşünüyorum; buraya bir defa geldiğinizde burada neler yaptığımızı anlayabiliyorsunuz. İlk sene sponsor bulmak çok zordu fakat gerçekte yüzlerce potansiyel müşteriyle doğrudan iletişim kurma fırsatı var.
GA: Bu seneki etkinliğe katılabildiğimiz için çok mutluyuz. Resmi Satıcı Ortağınız Viste Fotografia da dahil olmak üzere bizi davet ettiğiniz için size çok teşekkür ediyoruz. Umuyorum ki, Citizen önümüzdeki sene de size katılacak!